کنترل خشم در اسلام
از مهمترین ویژگی های که خداوند در وجود انسان ها قرار داده است می توان کنترل خشم به هنگام عصبانیت را نام برد. کنترل خشم در اسلام از منظر قرآن و ائمه بسیار بررسی شده است و در این مورد احادیث و آیات زیادی وجود دارد که در این نوشته برخی از آنها را بررسی خواهیم کرد.
کنترل خشم در اسلام از منظر قرآن و ائمه
خشم یا غضب از غرایز انسانی است که فواید زیادی برای فرد دارد. در مورد به کار بردن خشم افراد را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
برخی به هنگام خشم از حد مرز ایمان بیرون می روند و مرتکب اعمالی می شوند که نتایجی جبران ناپذیر دارد.
برخی نیز اصلا عصبانی نمی شوند حتی در جاهایی که لازم است و عقل و شرع نیز اجازه می دهد باز هم خشمگین نمی شوند.
گروه سوم کسانی هستند که به هنگام خشم از حد اعتدال خارج نمی شوند و بر رفتار خود کاملا تسلط دارند و از عقل و ایمان خود استفاده می کنند.
کنترل خشم در قرآن کریم
قرآن کریم خشم های مقدس را می ستاید و آن را یکی از صفات الهی با عنوان قهار و جبار بیان می کند. خشم اگر متعادل و در راه حق باشد پسندیده و مورد رضای خداوند است. در نتیجه خشم در راه حق باشد نه تنها ناپسند نیست، بلکه پسندیده و مورد رضای حق هم خواهد بود.
قرآن کریم در آیه 134 سوره آل عمران می فرماید:
“الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس والله یحب المحسنین”
مومنان در هنگام عصبانیت، خشم خود را فرو می برند و از خطای مردم در می گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.»
در این آیه “غیظ” بیانگر خشم و حالت روحی فوق العاده ای است که به هنگام مشاهده و مواجه با ناملایمت ها به انسان دست می دهد و “کظم” در مورد افرادی است که از خشم و عضب پر می شوند اما خود را کنترل کرده و از اعمال و بروز آن خوداری می کنند. بنابرین قرآن کریم در این آیه مومنان را به کنترل خشم و عدم اعمال آن به هنگام عصبانیت دعوت می کند.
خشم از حالات روانی خطرناک در انسان است و در صورتی که کنترل نشود موجب بروز جنایات و تصمیم های خطرناک می شود و برای خود فرد و دیگران مشکلات جبران ناپذیری ایجاد می کند که گاهی اوقات خود فرد یا دیگری مجبور است تا آخر عمر خود تاوان پس بدهد.
به نقل از حضرت علی (ع) ، پیامر (ص) برای امور دنیا هرگز عصبانی نمی شد اما همواره برای احقاق حق جایی که لازم بود از غضب و خشم استفاده می کرد. (معراج السعاده ، ملا احمد نراقی، ص .226)
بنابرین انسان باید از قوه غضب خود فقط در راه حق و به خاطر پایمال شدن حقوق الهی و حق مردم خشمگین شود و در این راه نباید از مرز اعتدال و ایمان خارج شود.
قرآن کریم خشم های ناصواب را به دوران جاهلیت نسبت می دهد و آن را عملکرد غلط و نامناسب کافران قلمداد می کند و سکون و آرامش را به هنگام خشم مختص رسول خدا (ص) و مؤمنین می داند. قرآن کریم در آیه 62 سوره فتح می فرماید:
“به خاطر بیاورید هنگامی را که کافران در دلهای خود خشم و نخوت جاهلیت داشتند و در مقابل خداوند آرامش و سکینه خود را بر فرستاده خویش و مؤمنان نازل فرمود”.
خداوند در آیه فوق فرهنگ عصر جاهلیت را بیان می کند که مبتنی بر “حمیت”، “تعصب”، “غضب” و خشم جاهلی می باشد اما در مقابل ویژگی های فرهنگ اسلامی را “سکینه”، “آرامش” و “تسلط بر نفس” بیان می کند.
کنترل خشم از منظر امام باقر (ع)
از امام باقر (ع) حدیث است که هر گاه شخصی خشمگین شد اگر ایستاده است فورا بنشیند تا پلیدی و وسوسه شیطان از او دور شود و هرگاه به خویشاوندش غضب کند، به نزد او برود و بدنش را مس کند؛ چرا که خویشاوند اگر مس شود، آرامش یابد. (الکافی، کلینی باب الغضب، ح 2، ج .2 ص .302)
همچنین برای جلوگیری از خشم می توانید موارد زیر را انجام دهید:
- استعاذه کنید و با تکرار عبارت اعوذ بالله من الشیطان الرجیم به خدا پناه ببرید.
- با آب سرد وضو بگیرد و یا غسل نماید.
- از افراد بدخلق و عصبانی فاصله بگیرد و با آنها رفاقت نکنید
خشم بدترین چیزه فقط پشیمونی بوده برام ولی بازم سگم نمیدونم چرا
ESTJ عی خواهر سلیطه ی من